Mijn visie als sportarts-cardioloog op ‘medisch verantwoord sporten’
Opdat sportparticipatie “medisch verantwoord “kan geschieden is voor elkéén (jong en oud) een basis sportmedisch onderzoek aangewezen (vragenlijst en klinisch onderzoek).
Uitgaande van de bevindingen van dit onderzoek kan men ‘geschikt’ of ‘ongeschikt’ voor sportparticipatie worden verklaard. Bij twijfel zal voor verder sportmedisch nazicht worden doorverwezen.
Het afnemen en interpreteren van een rustelektrocardiogram is sinds 2004 opgenomen in het basis sportmedisch screening onderzoek voor alle competitieve sporters, vanaf de leeftijd van 14 jaar, teneinde de gevoeligheid voor het detecteren van plotse dood en andere cardiovasculaire accidenten tijdens sportbeoefening te verbeteren (cfr. problematiek van de sportparadox).
Wat is de ‘sportparadox’:
Deze stelt dat de ‘incidentie’ van ‘plotse dood’ omgekeerd evenredig is met de ‘dagelijkse fysieke activiteit’ en/of ‘physical fitness’ enerzijds, doch dat anderzijds ‘plotse dood’ meer voorkomt tijdens fysieke activiteit.
Wat is de huidig gangbare definitie van ‘plotse dood’
Definitie van “Burke”: natuurlijke dood binnen de 24 uur na begin van symptomen of klachten ontstaan tijdens tot 1 uur na het sporten.
Een verder doorgedreven “cardiopulmonair” preventieve screening is daarom nuttig
- 1. indien obv het basis sportmedisch onderzoek (vragenlijst, klinisch onderzoek, rust-ECG) onduidelijkheden of potentiële risico’s worden onderkent
- 2.evenals voor dat ”type sporten” dewelke een belangrijke fysieke belasting in volume, intensiteit en duur met zich teweegbrengen voor het cardiopulmonair systeem (duathlon,triathlon,ultrasporten…)
- 3.voor “seniorsporters” boven de 35 jaar bij aanwezigheid van 2 of meer cardiovasculaire risicofactoren routine
- 4. voor seniorsporters” boven de 65 jaar sowieso routine
- 5. voor “beroepsdoeleinden” indien deze een belangrijke graad van cardiopulmonaire fitness vereisen (cfr. brandweer screenings)
- 6. bij recente klachten tijdens fysieke activiteit (alarmsymptomen): m.n. ijlhoofdigheid tot bewustzijnsverlies, palpitaties (hartkloppingen), abnormale kortademigheid of benauwdheid op de borst
Aanvullend cardiopulmonair sportmedisch onderzoek:
- 1. Vragenlijst Lausanne protocol met klinisch cardiovasculair onderzoek
- 2 Rust-ECG en globale spirometrie
- 3. Maximale inspanningsproef op fiets, loopband of roeiergometer, optioneel aangevuld (om conditionele redenen ) met spiroergometrie en evt. seriële lactaatcurvebepaling (melkzuur)
- 4. Transthoracale echocardiografie
- 5. evt. Holter-, event-, wristwatch monitoring
- 6. evt. 24 uur BD meting